Brüksel’deki Büyük Camii’nin İhalesi Feshediliyor
Brüksel’de bulunan ve 99 yıllığına Suudi Arabistan’a ihale edilmiş olan Büyük Camii’nin ihalesi önümüzdeki dönem feshedilecek. Öncelerde ihalenin feshinin Suudi Arabistan tarafından hoş karşılanmayacağı düşünülmüş olsa da Suudi Arabistan’ın olumlu karşıladığı ve feshi kabul ettiği açıklandı. Cami’nin geleceği henüz belirsiz.
Avrupa’nın başkentinde inşa edilmiş olan Büyük Camii Brüksel’in ve Belçika’nın en büyük camiileri arasında. Büyük Camii’nin bulunduğu bina 1969 yılında Kral Boudewijn tarafından Suudi Arabistan’a ihale edilmişti ve bugüne kadar da Suudi Arabistan merkezli bir kurum ve Suud kaynaklı finansmanla yönetilmekteydi. 22 Mart 2016’da Brüksel’de gerçekleşen terör saldırıları ardından kurulan 22 Mart Meclis Araştırma Komisyonu hazırladığı raporda Büyük Camii’de hükmü geçen İslam’ın “aşırı muhafazakâr bir akım” olduğu ve bu akımın “şiddet içeren radikalliğin kaynağı olabileceği” ibareleri yer almıştı. Komisyon bu yüzden Suud’la varolan 99 yıllık ihalenin feshedilmesinin gerektiğini tavsiye etmişti. Yapılan son açıklamalara göre hükümet bu tavsiyeyi onayladı ve ihalenin feshi için harekete geçti.
İhalenin feshi ile ilgili müzakereler, Belçika devletinin binalarının idaresinden mesul olan Binalar İdaresi (Fl. “Regie der Gebouwe”n) ve Büyük Camii’yi yöneten Suud merkezli İslam ve Kültür Merkezi kurumu arasında gerçekleşiyor. Belçika’nın Federal İçişleri Bakanı Jan Jambon’un (Yeni Flaman İttifakı Partisi) kabinesinin yaptığı açıklamaya göre ihalenin feshi çok kısa bir süre içerisinde gerçekleşecek. Yapılan inşaatları karşılamak amaçlı ve erken feshin karşılığında Belçika, Suudi Arabistan’a belirli bir ücret ödeyecek. Meblanın miktarı açıklanmasa da ödenecek olan ücretin devletin “karşılayabileceği” bir miktar olduğu açıklandı.
Müzakereler Beklenildiği Kadar Zor Olmadı
İhalenin feshine karar verildiğinde bu prosedürün iki ülke arasında sıkıntıya yol açacağı tahmin ediliyordu. Uzmanlar var olan ticari antlaşmaları göz önünde bulundurarak petrol devi ülkenin intikam almak isteyeceğinden şüphelilerdi. Ayrıca 2019-2020 dönemi için Birleşmiş Milletler’in Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine seçilmek isteyen Belçika için Suudi Arabistan’ın oyu da önemliydi. İki ülke arasında oluşabilecek olumsuz gelişmeler bu oylamayı olumsuz etkileyebilecekti.
Şimdiye kadar yapılan diplomatik görüşmeler endişelerin asılsız olduğu yönünde. Kasım ayında İçişleri Bakanlığı yönetimi altında Körfez ülkelerine diplomatik misyon gerçekleştirilmişti. Suudi Arabistan’a yapılan ziyaretler esnasında Büyük Camii’nin ihalesinin fesh konusu da gündeme alındı. Suudi Arabistan’ın görüşmeler esnasında şaşırtıcı bir tavırla “Belçika’nın kanunlarını ihlal eden ve kamu güvenliğini tehlikeye atan bir cami ile ilgili verdiği karara saygı duyduklarını” söylediği açıklandı.
Büyük Camii’nin Geleceği
İhalenin feshinin gerçekleşeceği 1 yıllık süre esnasında Büyük Camii’nin geleceğine de karar verilecek. 22 Mart Meclis Araştırma Komisyonun tavsiyesi üzerine Belçika’da İslam’ın resmî temsil kurumu olan Executief – bütün İslami akımları ve mezhebleri temsil ettiği oranda – bu prosedürde önemli bir rol almalı. Executif konuyla ilgili devletten henüz bir haber almadığını, herhangi bir cami tanınma prosedürü için de başvuru yapılmadığını açıkladı.
İçişleri Bakanlığı Büyük Camii’nin geleceğinin belirlenmeden önce bir takım siyasi değerlendirmelerin yapılacağını vurguladı. Büyük Camii’nin bir ibadethane olarak kalıp kalmayacağı bilinmiyor, binaya baska bir fonksiyon da kazandırılması ihtimal dâhilinde. (nsa)
